Karagöz ve ortaoyunu musikisikaragözpng

 

Muallim İsmail Hakkı Bey Koleksiyonu’nda
Karagöz ve Orta Oyunu Musikisi
Yazar: Eray Cömert
Basım Yılı:2023
Editör:Celal Volkan Kaya
Sayfa Sayısı:248
Baskı Şekli: E-kitap
E-ISBN:978-975-561-559-2
  
 
19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren yerli ve yabancı araştırmacılar tarafından gerçekleştirilen çalışmalar, Karagöz ve orta oyununun sosyal, kültürel, edebî ve tarihî niteliklerinin yanı sıra müzikal özelliklerini aktarmaları bakımından da önem taşıyor. Günümüze ulaşan oyun metinleri, eser güftelerini ve musiki terminolojisini yansıtmaları açısından seyirlik oyunlarda icra edilen repertuvarın hacmini anlama konusunda büyük fayda sağlıyor.

Rauf Yekta Bey ve Etem Ruhi Üngör’ün Karagöz ve orta oyununda icra edilen eserlerinin niteliğine yönelik çalışmaları güncelliğini ve önemini günümüzde de sürdürürken, Türk musikisi çevrelerinde bestekârlığı, eğitimciliği ve derlemeciliği ile tanınan Muallim İsmail Hakkı Bey’in nota defterleri de seyirlik oyun musikisinin günümüze aktarımını sağlayan kaynaklar arasında orijinal belgeler olarak yerini alıyor.

Muallim İsmail Hakkı Bey’in Devlet Arşivleri Başkanlığı’na bağlı Osmanlı Arşivi’nde muhafaza edilen 202 ve 217 numaralı defterlerini tanıtan bu kitap, eserlerin seyirlik oyun repertuvarı içerisindeki konumunu yazma ve matbu kaynaklarla mukayeseli bir şekilde masaya yatırıyor; defterlerin tıpkıbasımını da ihtivâ eden zengin bir görsel içerikle, yaklaşık bir asırdır arşivlerin tozlu raflarında bekleyen repertuvarı kültür-sanat çevrelerinin ilgisine sunuyor.

Önsöz 5
Kısaltmalar 7
Giriş 9
Muallim İsmail Hakkı Bey’in Karagöz ve Orta Oyunu Repertuvarı 11
Karagöz ve Orta Oyunu’nda Musiki 15
202 ve 217 Numaralı Defterlerin Muhtevası 29
Yöntem 34
Tıpkıbasım - İnceleme 41
Fihrist 43
Hayal Semâîsi: Mâh-ı men der mektebest in der ser-i rehi muntazır 45
Polka 51
Zeybek Havası 55
Kavuklu Havası 60
Pîşekâr Havası 64
Zenne Şarkısı: Evvel benim nazlı yârim 68
Zenne Şarkısı: Gelince bezme mestane 72
Türk Şarkısı: Nice gördüm boyu uzun serv-i bülend düme tek 76
Beberûhi Şarkısı: Vardım Haleb’e 84
Serhoş Şarkısı: Nice sevmeyeyim dostlar bir acaib dili var 94
Rumili Şarkısı: Havada turnam sesi gelir kanadı burma 101
Acem Şarkısı: Ahalığın areden 106
Bağçevan Şarkısı: Bağçevanım bağçevan 111
Kavak Şarkısı: Kavak kavaktan uzundur 116
Kasab Havası 123
Arabî Şarkı 127
Köroğlu Şarkısı: Ben bir Köroğlu’yum dağda gezerim 131
Samakol Şarkısı: Ben bu teferrücde baş kalfa oldum 138
Ağır Zeybek Havası [1] 145
Ağır Zeybek Havası [2] 148
Hayal Şarkısı: Bir gemim var salıverdim engine 152
Ferhad Şarkısı: Bir güzelin sevdası var başımda 160
Hayal Şarkısı: Senin yazın kışa benzer 166
Hayal Şarkısı: Sabah oldu ben şu yerden gideyim 175
Tatar Şarkısı 183
Laz Havası 188
Arnavud Şarkısı 193
Yahudi Şarkısı 197
Todi Şarkısı: Todilerde çengi çıkar 201
Güleş Havası 208
Kürd Şarkısı 212
Çerkes Şarkısı 218
Sonuç 223
Kaynaklar 227
Dizin 237

Dr. Öğretim Üyesi Eray Cömert

İlk ve orta öğrenimini Kastamonu’da tamamladı. İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuarı Müzikoloji Bölümü’nde lisans eğitimini, aynı üniversitenin Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde yüksek lisans ve doktora eğitimlerini tamamladı. Özel ve resmi kuruluşlarda bağlama ve Türk Halk Müziği dersleri verdi. Çeşitli topluluklarla yurtiçi ve yurtdışında konserlere katıldı. Kastamonu başta olmak üzere, Batı Karadeniz Bölümü’nün muhtelif yörelerinde halk müziği ve halk kültürü konularında alan araştırmaları yaptı. Çeşitli ulusal ve uluslararası sempozyumlarda bildiriler sundu. 2011’de tamamladığı yüksek lisans tezi, Çanakkale Savaşı’nın 100. yıldönümü dolayısıyla, 2015 yılında Çanakkale Türküsü: Melodik Varyantlar Üzerine Analitik Bir İnceleme başlığıyla İTÜ TMDK Yayınları arasında yayımlandı. Çeşitli ulusal ve uluslararası dergilerde Anadolu müzik kültürleri, âşık musikisi, çokkültürlülük, halk ezgilerinde varyant ilişkileri ve erken Cumhuriyet dönemi müzik politikaları üzerine çalışmaları yayımlandı. 2017 yılından itibaren Porte Akademik Müzik ve Dans Araştırmaları Dergisi’nin yayın editörlüğünü üstlendi. Halen İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuarı Müzikoloji Bölümü’nde öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır.