Afet Acil Yardım Planı Kılavuzu

Eğitim Kurumları İçin Afet Acil Yardım Planı Kılavuzu
Yazar:	Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu
Açıklama:	Afet Yönetim Merkezi Yayın Serisi-2
Sayfa Sayısı:	365
Baskı Şekli:	E-Kitap
ISBN:	978-975-561-555-4

Değerli Okurlar,

2001 yılında Afet Yönetimi Mükemmeliyet Merkezi ilk kurulduğunda 14 cilt olarak yayımlanan ve Türkçe basılan ilk afet yönetimi kitapları olma özelliği taşıyan bu kitap serisi, ikinci baskısını takiben 23 kitaba ulaşmıştır. Yayınlarımızın yanı sıra, üniversitemizin 13 fakültesinin farklı bölümlerinden gelip afet yönetimi eğitimleri alarak sırasıyla; Afet Yönetimi Mükemmeliyet Merkezi, Afet Yönetim Merkezi, Afet Yönetimi Araştırma ve Uygulama Merkezi ve son olarak Afet Yönetimi Enstitüsü’nün kurulmasını sağlayan öğretim elemanlarımız o günden bugüne ülkemizin pek çok ilinde 5 binin üzerinde yerel yöneticiye, kuruma ve afet yönetimi sorumlusuna eğitim vermiş, vermeye de devam etmektedir.

Afet Yönetim Enstitüsü’nün ulusal nitelikteki ilk projeleri, TC İçişleri Bakanlığı Strateji Planlama Merkezi desteği ile tamamlanmıştır. Bu projeler; Ulusal Acil Durum Yönetimi, Eğitim ve Tatbikat Programı Projesi, Ulusal Acil Durum Yönetim Modeli Geliştirilmesi Projesi, Türk İtfaiye Teşkilatının Yeniden Yapılandırılması Projesi ve Ulusal UAS-CBS Bazlı Veri Tabanı ve Afet Yönetimi, Odaklı Karar Destek Sistemi Standardının Oluşturulması konularını kapsamıştır. Öğretim elemanlarımız ulusal birçok önemli proje ve komisyonda da aktif olarak görev almışlar ve almaya da devam etmektedirler. Bu projelerin en önemlileri Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP) ve 2021 yılında İstanbul Valiliği ile hayata geçirilen ve 2022 yılında yayınlanan Istanbul İl Afet Risk Azaltma Planı (IRAP) olmuştur.

Yüzyılın en büyük deprem felaketlerinden birini yaşadığımız bugünlerde, İstanbul Teknik Üniversitesi’nin iki buçuk asırlık misyonunu devam ettirerek, afetlerde önemli rol alan sivil toplum kuruluşlarına, kamu kuruluşlarına ve özel sektör temsilcilerine verdiğimiz eğitimlerle, ülkemizdeki tüm sektörlere ulaşma çabası içerisindeyiz. 6 Şubat 2023’te ülkemizde yaşadığımız depremler nedeniyle afet konusunun ne kadar hassas ve ülkemiz açısından ne kadar güncel bir mesele olduğunu bir kez daha acı bir şekilde deneyimlemek durumunda kaldık. İlerleyen süreçte, deprem konusunda daha fazla iş yapmak ve daha fazla kişiye ulaşma gayreti içinde olacağız.

250 yıllık misyonumuzun bir parçası olarak, 2002 yılında İTÜ Afet Yönetim Merkezi bünyesinde ülkemizin ilk Afet Yönetimi yüksek lisans programını açtık ve o günden bugüne ülkemizin farklı illerinde ve kurumlarında afet yönetimi konusunda daha da ileriye gitmek için çalışan mezunlar yetiştirdik. Önümüzdeki dönemlerde ise Afet Yönetim Enstitüsü bünyesinde Afet Yönetim Bilimleri ve Mühendisliği doktora programımızı da hayata geçireceğiz.

Geriye dönüp baktığımızda, 2001 yılından bugüne ulusal ve uluslararası ölçekte gerçekleştirdiğimiz araştırma ve uygulama projelerimiz, Türkiye’nin her yerinde verdiğimiz eğitimlerimiz, yetiştirdiğimiz mezunlarımız, afet yönetimi konusunda ulaştığımız ve dokunduğumuz her bir birey; ülkemiz için yapabileceğimiz daha birçok şeyin olduğunu göstermektedir.

Ülkemizi afetlere hazır hale getirmek adına atılmış önemli bir adım olan bu çalışma, umuyoruz ki ilerleyen günlerde daha fazla okura ulaşır.

Prof. Dr. İsmail Koyuncu
İstanbul Teknik Üniversitesi Rektörü

İçindekiler

I. GİRİŞ
1.1. Amaç ve Hedefler
1.2. Afet Yonetiminin Evreleri
1.2.1. Kayıp ve Zarar Azaltma
1.2.2. Hazırlık
1.2.3. Müdahele
1.2.4. İyileştirme
1.3. Eğitim Kurumları İçin Takip Edilecek Adımlar
II. OKULLAR İÇİN AFET MEVZUATI
2.1. Sivil Savunma Kanunu
2.2. Daire ve Müesseseler İçin Sivil Savunma İşleri Kılavuzu
2.3. Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun
2.4. Bayındırlık ve İskan Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname
2.5. Afetlere İlişkin Acil Yardım Teşkilatı ve Planlama Esaslarına Dair Yönetmelik
2.6. Milli Eğitim Bakanlığı Binalarını Yangından Koruma Yönergesi
III. RİSK VE TEHLİKEYE MARUZ KALMA ANALİZLERİ
3.1. Genel Risk/Tehlike Analizi
3.1.1. AcilSağlık Problemleri (Riskleri)
3.1.2. Baraj/Boru Patlaması
3.1.3. Boykot/İşgallGrevler
3.1.4. Deprem
3.1.5. Don/Dolu/Buzlanma
3.1.6. Gıda Zehirlenmesi/Gıda ile İlişkili Tehlıkeler/Toplu Yemek Tüketim Alanları
3.1.7. Hazmat/Patlayıcı/Tehlikeli Maddeler/Gaz Zehirlenmesi
3.1.8. Hortum/ŞiddetIi Rüzgarlar
3.1.9. İş Kazası/Güvenliği
3.1.10. Kar/Yağmur Fırtınaları
3.1.11. Kuraklık/Sıcak Hava Dalgaları
3.1.12. Meslek Hastalıkları
3.1.13. Nükleer Radyasyon
3.1.14. Orman/Çalı Yangınları
3.1.15. Salgın Hastalıklar
3.1.16. Sel/Su Baskınları
3.1.17. Terörist Saldırı ve Etkinlikler
3.1.18. ToprakKayması/Heyelanlar
3.1.19. Yangın
3.1.20. Yıldırım
3.2. Risk/Tehlike Formları
3.3. Okullar İçin Risk/Tehlike Analizi
3.3.1. Risk/Tehlike Analizine Hazırlık
3.3.2. Risk/Tehlikeyi Tanıma
3.3.3. Okul Bahçesinde Tehlike Analizi
3.3.4. Binada Tehlike Analizi
3.3.5. Sınıfta Tehlike Analizi
3.3.6. Tahliye Yollarındaki Potansiyel Tehlikelerin Belirlenmesi
3.3.7. Çevredeki Potansiyel Tehlikelerin Belirlenmesi
3.4. Risklerin Derecelendirilmesi
IV. GENEL DURUM VE HAZIRLIKLAR
4.1. Genel Durum ve Esaslar
4.1.1. Velilere Mektup Örneği
4.1.2. Acil Durum Kartları
4.1.3. İletişim Zincirleri
4.2. Planlamaya Hazırlık
4.2.1. Okullariçin Planlama Anketi
4.2.2. Okulunuz Afetlere Hazır mı?
4.2.3. Afet Acil Yardım Planı Kontrol Listesi 71
4.2.4. Olay Komutanı İçin Planlama Anketi 73
4.3. Acil Durum Kat ve Bina Vaziyet Planları ..74
4.3.1. Birinci Açık AIan Müdahale (A) Planı. 74
4.3.2. İkinci Açık Alan Müdahale (B) Planı .. 75
4.3.3. Kapalı Alan Müdahale Planı ........ 76
4.3.4. Dışarı Tahliye Planları 77
4,4. Gönüllüler, Karşılıklı Yardımlaşma ve İşbirliği ...80
4.5. Tahliye ve Seyrekleştirme .83
4.5.1. Eş Derslik Sistemi.......86
V. ACİL DURUM SERVİSLERİ .....89
5.1. Koordinasyon ..91
5.1.1. Afet Kurulu
5.1.2. Acil Durum Servisleri
5 1.3. Plan Uygulama Sevİyeleri
5.2. Komuta Merkezi
5.2.1 Olay Komutanı ve Yardımcısı
5 2.2. İrtibat ve İletişim Görevlisi
5.2.3. Basın Sözcüsü
5.2.4. Güvenlik Görevlisi
5.3. Müdahale/Operasyon Servisi 106
5.3.1. Müdahale Servisi Amiri
5.3.2. Yangın ve Kurtarma Ekip Başı
5.3.2.1. Yangın ve Kurtarma Takımları
5.3.3. İlkyardım ve Sağlık Ekip Başı
5.3.3.1. İlkyardım ve Sağlık Ekibi
5.3.3.2. Psikolojik Destek Ekibi
5.3.3.3. Morg Ekibi
5.3.4. Emniyet ve Ulaşım Ekibi
5.3.5. Öğrenci Teslim Ekibi
5.4. Bilgi ve Planlama Servisi
5.4.1. Bilgi ve Planlama Servisi Amiri
5.4.2 Belgeleme Ekibi
5.4.3. Durum Değerlendirme Ekibi
5.4.4. Kaynak Ekibi
5.5. Lojistik ve Bakım Servisi
VI. STANDART OPERASYON PROSEDÜRLERİ VE KONTROLLİSTELERİ
6.1. Acil Saglık Problemleri
6.2. Bomba Tehdidi ve Terörist Etkinlikler
6.3. Deprem
6.4. Elektrik, Gaz ve Su Kesintileri
6.5. Kar Fırtınası
6.6. Kimyasal Kazaler ve NBC
6.7. Okulun TatiI EdiImesi
6.8. Okul Taşıtlarında Acil Durum
6.9. Sel ve Şiddetli Yağmur
6.10. Şiddetli Rüzgarlar ve Hortum
6.11. Şüpheli Kişi Uyarısı
6.12.Yangın ve Patlamalar
VII. PSİKOLOJİK PLANLAMA VE DESTEK
7.1. Psikolojik Etkenler
7.2. OkuI Faciası İçin Psikolojik Planlama
7.3 Ruh Sağlığını Korumanın Temelleri
7.4. Ruh Sağlığını Koruma Planı
7.5. Personelin Yas Tutması
7.6. Ölüm Hakkında Sınıf Tartışmaları
7.7. Okul Öncesi ve İIköğretim Öğrencileri
7.8. Afette Çocukların Duygusal ve Davranışsal Tepkileri
7.9. Ani Ölümler
7.10. İntiharları Önleme
VIII. EĞİTİM VE TATBİKATLAR
8.1. Eğitimler
8.2. Egzersiz ve Tatbikatlar
IX. MALZEMELER, ARAÇ VE GEREÇLER
9.1. Donatım ve Ekipman
92. Müdahale Malzemeleri Kontrol Listesi
9.3. Önerilen Su Miktarı
9.4. Önerilen Acil Durum Malzemeleri
KAYNAKLAR

Yazar Hakkında

Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu

1980 İstanbul İnşaat Teknik Lisesi; 1984 İTÜ Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Mezunu. Atmosfer Bilimleri konusunda 1987'de Master ve 1991'de doktorasını ABD’nin Missouri-Columbia Üniversitesinden aldı.

Afet ve Acil Durum Yönetimi konusunda ABD’de FEMA, Japonya’da JICA ve İngiltere’nin Bournemouth Üniversitesi'nden çeşitli eğitimler ve sertifikalar almıştır. TMMOB Meteoroloji Mühendisleri Odası Marmara Bölge Temsilcisi; Türk Deniz Araştırmalar Vakfı ve Trabzon Eğitim, Kültür ve Sanat Derneğinin üyesidir. Sayısal Hava Öngörüsü, İklim Değişimi ve Afet Yönetimi konuları ile ilgileniyor.

Atmosfer Bilimleri ve Afet Yönetimi konusunda Türkçe ve İngilizce yayınları vardır. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Afet Koordinasyon Merkezi (AKOM), İstanbul Valiliği Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi’nde (İstanbul AFAD) ile birlikte Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) Başkan danışmanlıklarını yapmıştır. Ayrıca birçok sanayi tesisi ve kurumda afet acil yardım planlaması konusunda yöneticilik ve danışmanlık hizmetleri vermiştir.

İçindekiler

Yazar Hakkında

Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu

İTÜ YAYINEVİ

İTÜ Yayınları

Yazarlar İçin

Kitap Satış